Mediterraniar itsas hegaztientzako oso leku erakargarria da Marseilla.Mediterraneo guztian Marseilla da hiru albatro espezie dauden leku bakarra. Marseillako itsaslabarretan, kareharrizko hormetan, hainbat hegazti motek ere euren kabiak egiten dituzte. Horrela 16 espezie ugaltzen dira Marseillan:
-Itsas espezieak: Gabia arrea,Yelkouan, petrel mediterraniarra, Ubarroi mottoduna, ekaitz-txori txikia, kaio hankahoria...
-Harpetar espezieak: belatz handia, belatz gorria, mozoloa, hontza haundia, sorbeltz arrunta, malkar-sorbeltza, beletxikia, arrano sugezalea...
-Sastraka espezieak: buztangorri iluna, txinbo burubeltz,
Hegazti mota guzti hauez gain, Marseillara 200 espezie inguru joaen dira negua pasatzera.
Sorbeltz arrunta
(Apus apus):
Buztan laburra,aho zabala eta piku txikia. Luma ilunak eta tarteka luma zurixkak.Hanka oso laburrak eta erpa txikiak. Intsektuak airean harrapatzen ditu.
(Coloeus monedul):
Lumadi beltz edo gris iluneko hegaztia.Garondo,lepo eta masailak gris argiak ditu eta iris zuria. Bizileku oso ezberdinetan ikus daitezke. Intsektuak,barraskiloak,fruituak...jaten ditu.
Belatz handia
(Falco peregrinus):
Hegazti harrapari honek bizkar grisa eta sabel alde zuriadu orban ilunekin. Buru beltza du zeina begi ingururaino zabaltzen zaion. Oso azkar egiten du hegan.Insektuak jaten ditu batik bat. Zeroma horia eta erpa beltzak ditu.
Kaio hankahoria
(Larus michahellis):
Luma gris eta hanka horidun hegaztia.Mediterraneoan bizi da, batez ere kostalde harrokatsu eta malkartsuan. Itsasoan aurkitzen dituen materialekin egiten du bere habia. Molusku,arrain... jaten ditu.
Argi-oilar
(Upupa epops):
Kanela,zuri eta beltz koloreko lumadia du.Piku oso luzea eta larbak lurpetik ateratzeko erabiltzen du.
Baso, zelai eta fruitu ugariko leku lehorretan bizi da. Zuhaitz zuloetan zein arroken arrakaletan egiten du kabia.
Harkaitz-zozo urdina
(Monticola solitarius):
22 zentimetroko txori mota hau oso ezberdina da sexuaren arabera. Emea iluna eta orban zuriekin, arra ostera urdina. Espartzuzko kabiak egiten dituzte. Harroka inguruetan egoten dira eta elikagai ugari jaten ditu: intsektu,frutu...
Txinbo-burubeltz
(Sylvia melanocephala):
Piku beltz eta matrail argiagoa. Tartso eta hankak marroi kolorekoak eta egietako irisa gaztain kolorekoa duen txori txikia. Artelatzetan egoten da normalean baina beste ohianpetan ere. Ez ditu hegaldi luzeak egiten eta zuhaixketan egiten du kabia. Intsektuak jaten ditu baina frutuak ere oso gustoko ditu.
(Tachymarptis melba):
Pikutik buztanera 21 zentimetro dituen hegazti haundia. Sabel eta kokots zuria ditu eta gainontzekoa beltza da. Intsektuak jaten ditu.
(Puffinus yelkouan):
Mediterraneo osoan hedatzen den hegaztia.Itsaslabarretan hazten da.Iluna da gainetik eta zuria sabel aldetik. Uretatik oso gertu egiten du hegan.
(Circaetus gallicus):
Moko txiki,buru handi eta begi handidun hegaztia.Tamaina handiko eta kolore aldakorreko harraparia da.
Leku eguzkitsuetan eta zuhaitz ugariko lekuetan bizi da. Muskerrak jaten ditu,baita sugeak ere.
Zuhaitz marduletan egiten ditu habiak baina baita ere arroketan.
Landareen analisia
Frantziako mediterraniar domeinuak Langueloc eta Provenza eskualdeak hartzen ditu. Udako lidortasunera egokitzen den begetazio xerofiloa dugu. Arte eta alkornoke basoak negusitzen dira eremu lehorrenetan eta haritzezkoak lurralde hezeenetan.Zurezko oihanpeak ditu,arantzatsuak eta usaintsuak. Baso hauetan erromero, ezkai,estrepak...bezalako espezieak daude.
Mediterraneoko basoa tenperatura altuetara eta sikateetara ondo egokitzen da eta beraz, ura luzaroan mantentzeko gai dira.
Zuhaitzik ugarienak, artea eta artelatza dira.
Artelatza (Quercus suber):
Tamainu ertaineko zuhaitza da, 20-25 metroraino hazi daitekeena. Adarburu zabala izaten du inguruan ez badu beste zuhaitik.
Hostoei dagokienez, bakunak,aldizkakoak eta iraunkorrak dira.
Honen fruitua ezkurra da,tamaina ezberdinetakoa eta gaztain gorrixka kolorekoa. Loraldia normalean udaberrian gertatzen da.
8-15 metroko eta adarburu zabaleko,dentsoko eta zirkularreko zuhaitza.Azal grisa, arrakalatua, eta adar gazte horizontalekoa.
Hosto iraunkorra du eta lisu edo horzduna izan daiteke.
Sabore goxoko frutua du. Apirila eta maiatza artean izaten da bere loraldia eta urria eta azaroa artean ematen du frutua.
700-800 urte inguruko bizi itxaropena du zuhaitz mota honek eta honen ezkurrak hainbat piztiren elikagai dira.
Mediterraneoko sastraka
Mediterraneoko landaredi nagusia sastraka da eta sarri nekez desberdintzen da degradazio bidez sorturikoa edo era naturalean hazitakoa.
Sastraka 2 metro inguruko zuhaixkaz dago osaturik,besteak beste elorri-triska (Genista scorpius),gurbitz (Arbutus unedo), algarroboa (Ceratonia siliqua), heriotzorri (Nerium oleander).
No hay comentarios:
Publicar un comentario